Τα οχυρά της Ροδόπης

Την ίδια στιγμή που διεξάγονταν ο  αγώνας στο Μπέλες και στο Κάτω Νευροκόπι, το ΧΧΧ (τριακοστό) Σώμα Στρατού  του Γ΄Ράιχ επιχειρούσε την εισβολή στη χώρα μας από τη Θράκη μέσω των δύο βασικών οδεύσεων της Ροδόπης. Η 164η  Μεραρχία πεζικού, από τη διάβαση του Εχίνου βορείως της Ξάνθης και η 50η  Μεραρχία πεζικού από τη διάβαση της Νυμφαίας, βορείως της Κομοτηνής. Από εκεί οι γερμανικές δυνάμεις μέσω της διάβασης της Νέας Καρβάλης οδεύσεων του ποταμού Νέστου θα κινούνταν δυτικά για κατάληψη της Θεσσαλονίκης.

6 Απριλίου 1941 ξεκινάει η γερμανική επίθεση, της 50ης Γερμανικής Μεραρχίας, εναντίον του οχυρού ΝΥΜΦΑΙΑ που επανδρώνονταν από δύο λόχους  πεζικού.  Το οχυρό δέχεται ανηλεή βομβαρδισμό με ότι διαθέσιμο διαμέτρημα είχε το εχθρικό πυροβολικό. Η επιφάνεια το οχυρού ανασκάπτεται. Παρά την διαδοχική  καταστροφή της όδευσης προς Κομοτηνή από τα συμπτυσσόμενα ελληνικά προκαλυπτικά τμήματα, το γερμανικό πυροβολικό πλησιάζει ακόμα περισσότερο το οχυρό. Προωθεί και αντιαεροπορικά όπλα του των 88 χιλ.

Στις 1100 οι γερμανικές δυνάμεις έχουν καταλάβει όλα τα γύρο υψώματα και το οχυρό βάλλεται από παντού.  Σκληρή όμως είναι και η απάντηση των υπερασπιστών του οχυρού. Με τα πολυβόλα τους βάλλουν προς κάθε κατεύθυνση, ακυρώνοντας κάθε εχθρική προσπάθεια προσέγγισης του, ενώ βολές όλμων εμποδίζουν την επισκευή της οδού, μη  επιτρέποντας εχθρικά μηχανοκίνητα τμήματα να εισχωρήσουν στο εσωτερικό της τοποθεσίας.

Πολυβολεία του 1ου Λόχου του Οχυρού ΝΥΜΦΑΙΑ

Στις 1400 οι γερμανοί καταφέρνουν να καταστρέψουν με βολές αντιαεροπορικού πυροβολικού 5 πολυβολεία του οχυρού μετωπικής  άμυνας.

Την 7 Απριλίου 1941 γερμανικά  τμήματα εκμεταλλευόμενα τις νεκρές ζώνες πυρός λόγω των κατεστραμμένων πολυβολείων και ελλείψη ελληνικού πυροβολικού και αεροπορίας, επικάθονται επί του οχυρού. Από τα κατεστραμμένα πολυβολεία διοχετεύουν εντός των στοών καπνογόνες χειροβομβίδες και υπό την κάλυψη φλογοβόλων εισέρχονται στο εσωτερικό του.

Η ατμόσφαιρα εντός  των καταφυγίων είχε γίνει πλέον  αποπνικτική και οι Έλληνες μαχητές με τα βίας ανασαίνουν. Η συνέχιση του αγώνα θα οδηγούσε σε θάνατο από ασφυξία. Έτσι στις βραδινές ώρες περί της 23:30 ο Διοικητής του οχυρού ΝΥΜΦΑΙΑ διατάζει την παύση πυρός και την παράδοση του οχυρού.

07 Απριλίου 1941. Το Οχυρό ΝΥΜΦΑΙΑ παραδίδεται

Σκαρίφημα του Διοικητή του οχυρού ΕΧΙΝΟΣ για την κατανομή των υπαρχόντων πολυβόλων κατά την 06 Απριλίου 1941

Δυτικότερα  την 6 Απριλίου 1941 στη διάβαση του Εχίνου, η 164η  Γερμανική Μεραρχία πλησιάζει το οχυρό ΕΧΙΝΟΣ, με αργό ρυθμό λόγω των πολλαπλών καταστροφών της όδευσης  από τα συμπτυσσόμενα ελληνικά προκαλυπτικά τμήματα, χωρίς να εκδηλώσει επίθεση εναντίων των ελληνικών οχυρών θέσεων. Το οχυρό ΕΧΙΝΟΣ μπορεί να είναι το τρίτο μεγαλύτερο της Γραμμής ΜΕΤΑΞΑ, όμως λόγω του Ελληνοιταλικού πολέμου ο κυριότερος οπλισμός του είχε μεταφερθεί στην  Ήπειρο για την ενίσχυση των εκεί επιχειρήσεων.

Από 90 πολυβόλα που αρχικά είχαν διατεθεί στο οχυρό ΕΧΙΝΟΣ, αφαιρέθηκαν τα 45 εφεδρικά πυροβόλα, καθώς επίσης τα όλα τα αντιαρματικά και αντιαεροπορικά πυροβόλα. Επίσης στερούνταν και των δύο πυροβόλων πλαγιοφύλαξης 75 χιλ. που είχαν αποστολή την φράξη της αρματικής οδού  Μελιβοίων – Πάχνης – Γλαύκης. Έτσι ο εχθρός εύκολα θα μπορούσε να βρεθεί ανενόχλητος στα μετόπισθεν του οχυρού για να το περισφίξει, ή απλώς να το παρακάμψει.

Την 07 Απριλίου 1941 από τις πρωινές ώρες ξεκίνησε γερμανικός βομβαρδισμός σφοδρός βομβαρδισμός εναντίον των ελληνικών θέσεων. Η επίθεση των γερμανικών ταγμάτων εστιάστηκαν στο Συγκρότημα «Μ», που αποτελούσε την ανεξάρτητη προωθημένη διμοιρία του 2ου  Λόχου του οχυρού ΕΧΙΝΟΣ. Η επίθεση όμως αναχαιτίζεται, με πολλές απώλειες για τους Γερμανούς. Άλλη επίθεση δεν πραγματοποιήθηκε την δεύτερη μέρα του αγώνα, εκτός από σποραδικούς βομβαρδισμούς.

Από τις πρωινές ώρες της 08 Απριλίου 1941 εκδηλώθηκε σφοδρός βομβαρδισμός εναντίον του οχυρού και κυρίως εναντίον του Συγκροτήματος «Μ», στο οποίο επιτέθηκε γερμανική διλοχία. Ο αγώνας ήταν άνισος.  Ο Διοικητής του οχυρού δεν μπορούσε να υποστηρίξει το συγκροτήματος «Μ», ούτε με πυρά όλμων, τα οποία είχαν εξαντληθεί.

Σύντομα  τα πολυβολεία του μικρού συγκροτήματος σίγησαν, το οποίο είχε ήδη καταληφθεί. Στις 21:00 το βράδυ οι γερμανικές δυνάμεις προσβάλουν

Το Συγκρότημα «Σ» Οχυρού ΕΧΙΝΟΣ

08 Απριλίου 1941. Γερμανοί στρατιώτες μπροστά από πολυβολείο του οχυρού ΕΧΙΝΟΣ

και δεύτερο μεμονωμένο Συγκροτήματος, το οποίο και εγκαταλείπει η φρουρά, καθώς η ατμόσφαιρα από τα καπνογόνα είχε γίνει αποπνικτική. Τελικός ο Διοικητής του οχυρού ΕΧΙΝΟΥ, αξιολογώντας την διαμορφωθείσα κατάσταση, χωρίς βλήματα όλμων και με μόλις 3 μετωπικά πολυβολεία σε ενέργεια, αποφασίζει με την σύμφωνη γνώμη των Αξιωματικών του, την εκκένωση του οχυρού.