Η μάχη των Οχυρών (Απρίλιος 1941)

Το ξημέρωμα την επόμενης μέρας βρήκε τα οχυρά του Μπέλες, να συνεχίζουν τον ηρωικό του αγώνα μόνα τους, χωρίς καμία υποστήριξη, αφού η Ελληνική (ΧVΙΙΙ) Μεραρχία υπό την πίεση της 6^ης Γερμανικής Μεραρχίας Ορεινών Κυνηγών συμπτύσσονταν.

Έτσι ανενόχλητες οι γερμανικές δυνάμεις ασχολούνταν με την φράξη των κατεστραμμένων πολυβολείων και θυρίδων εξαερισμού, ενώ παράλληλα εισήγαγαν εντός των οχυρών καπνό και βενζίνη.

Αφού είχαν καταστραφεί οι θυρίδες και τα πολυβολεία των ελληνικών οχυρών, με την ατμόσφαιρα εντός των οχυρών να γίνεται αποπνικτική, οι φρουρές των οχυρών ΙΣΤΙΜΠΕΗ και ΚΕΛΚΑΓΙΑ παραδίνονται για να αποφύγουν βέβαιο θάνατο από ασφυξία .

Ο διοικητής του οχυρού ΑΡΠΑΛΟΥΚΙ βλέποντας την δεινή θέση στην οποία είχε περιέλθει, καθώς το προωθημένο τμήμα του (συγκρότημα ΔΥΔΙΜΟΙ) έχει καταλειφθεί και το οχυρό να μάχεται μόνο και απομονωμένο, ζήτησε από το Τμήμα Στρατιών Ανατολικής Μακεδονίας (Τ.Σ.Α.Μ.) να το εκκενώσουν. Τελικά εκκενώθηκε τις πρωινές ώρες το οχυρό ΑΡΠΑΛΟΥΚΙ και η φρουρά του διέφυγε.

Στο οχυρό ΠΟΠΟΤΛΙΒΙΤΣΑ ο αγώνας συνεχίζεται. Μια διμοιρία γερμανών σκαπανέων κατάφερε να εισέλθει στο οχυρό μετά από την καταστροφή δύο έργων εκ των όπισθεν. Η γερμανική διμοιρία χρησιμοποιώντας συσκευές καπνού και πετρέλαιο άρχισε να κάνει την ατμόσφαιρα στο εσωτερικό του οχυρού ανυπόφορη.

Στις 19:00 το απόγευμα η ατμόσφαιρα εντός του στοών και καταφυγίων του οχυρού ΠΟΠΟΤΛΙΒΙΤΣΑ είχε γίνει αποπνικτική, και η φρουρά του οχυρού αναγκάστηκε να παραδοθεί

Ο μόνος ελεύθερος θύλακας στο Μπέλες που εξακολουθούσε να μάχονταν ήταν το Κέντρο Αντίστασης (Κ.Α.) Ρουπέσκο που αποτελούνταν από τρία σκυρόδετα πολυβολεία. Το πολυβολείο «Π1» στο ύψωμα 1.911 και τα «Π2» και «Π2α» στην τοποθεσία Γεντί Κουλέ.

Στο ύψωμα Ρουπέσκο (3,5 χιλιόμετρα δυτικά του οχυρού ΠΟΠΟΤΛΙΒΙΤΣΑ) επιτέθηκε την 06 Απριλίου 1941 ο 1^ος  Λόχος του 81^ου  Συντάγματος Ορεινών Κυνηγών, με αποστολή να το καταλάβει σε μία (1) ώρα… το ύψωμα Ρουπέσκο όμως παραμένει ελληνικό, απόρθητο… η φρουρά των πολυβολείων, δεν συνθηκολόγησε, δεν παραδόθηκε…

Αργά την νύχτα η φρουρά των τριών πολυβολείων κατάφερε να διαφύγει.

Η Γερμανική επίθεση ξεκίνησε αιφνιδιάστηκα την 05:15 το πρωί, με προσβολή του Ελληνικού προκαλυπτικού φυλακίου της «Κούλας», στη  γέφυρα του ποταμού Μπίστριτσα, που οριοθετεί τα  ελληνοβουλγαρικά συνόρων.

Παράλληλα ξεκίνησαν πυρά γερμανικού πυροβολικού και εφορμήσεις αεροσκαφών stukas εναντίον των οχυρωμένων ελληνικών θέσεων. Οι επιθέσεις των stukas γίνονταν κατά κύματα από δώδεκα έως σαράντα αεροσκάφη.

Επειδή τα οχυρά ΡΟΥΠΕΛ και ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ βρίσκονταν σε απόσταση μεγαλύτερη των 2 χιλιομέτρων μέτρων από τα σύνορα, δεν προσβλήθηκαν  εξ´αρχής με πυροβόλα ευθυτενούς τροχιάς.

Στις 07:30 γερμανικοί λέμβοι εφόδου που προσπάθησαν να προσεγγίσουν την οδική και σιδηροδρομική γέφυρα του ποταμού Στρυμόνα. Οι τρείς πρώτες θα ακινητοποιηθούν πάνω σε συρμάτινο πλέγμα που είχε τοποθετηθεί για τον σκοπό αυτό, ενώ οι υπόλοιπες, υπό το σφοδρό πυρ των οχυρών, γυρίζουν πίσω γυρίζουν πίσω.

Στις 1230 πραγματοποιείται απόπειρα γερμανικών πυροβόλων εφόδου να διεισδύσουν από την δυτική όχθη του Στρυμόνα ποταμού. Όμως και αυτή η προσπάθεια αναχαιτίστηκε από τα πυρά των οχυρών.

Καθόλη την διάρκεια της ημέρας το σκηνικό της μάχης, ήταν το ίδιο. Σφοδρός βομβαρδισμός από το γερμανικό πυροβολικό ανέσκαπτε τη γη, χωρίς όμως να είναι ικανό να καταστρέψει τα οχυρά συγκροτήματα των οχυρών ΡΟΥΠΕΛ και ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ. Διαδοχικές επιδρομές από σμήνη αεροσκαφών stukas (εκ των οποίων τρία αναχαιτίστηκαν από αντιαεροπορικά πυρά), δεν κατάφεραν να κάμψουν την μαχητικότητα των Ελλήνων στρατιωτών, και την ανθεκτικότητα του οχυρού. Όλες οι γερμανικές επιθέσεις αποτύγχαναν αφήνοντας μεγάλες απώλειες στους επιτιθεμένους.

Και οι προσπάθειες διείσδυσης στο εσωτερικό της αμυντικής τοποθεσίας του  2^ου Τάγματος (ΙΙ/125, συνοδεύονταν από μεγάλες απώλειες:

α.  Ο 5^ος Λόχος (5/ΙΙ/125) δεν κατάφερε να διεισδύσει και από τα διασταυρούμενα πυρά των οχυρών ΡΟΥΠΕΛ και ΚΑΡΑΤΑΣ, σχεδόν καταστράφηκε.

β. Κατά την προσπάθεια διείσδυσης του 6^ου Λόχου (6/ΙΙ/125) ολόκληρος ο Λόχος διαλύθηκε. Διασώθηκε μόνο μιάμιση διμοιρία.

γ. Από το καταιγιστικό πυρ που δέχτηκε ο 7^ος Λόχος (7/ΙΙ/125) από τα οχυρά ΡΟΥΠΕΛ και ΚΑΡΑΤΑΣ, μόλις εξήντα γερμανοί στρατιώτες κατάφεραν να διεισδύσουν. Οι υπόλοιποι φονεύτηκαν, ένας εκ των οποίων και ο διοικητής του Λόχου.

Οι γερμανικές επιθέσεις συνεχίστηκαν για να προσεγγίσουν τα ελληνικά πολυβολεία, συνεχίστηκαν και τη νύχτα αλλά χωρίς επιτυχία. Από Γερμανούς τραυματίες που περισυνέλεξαν τραυματιοφορείς του οχυρού ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ, πληροφορήθηκε η φρουρά του οχυρού, ότι από τον 2^ο Λόχο (2/Ι/100) που επιτέθηκε το πρωί στο οχυρό, από τους εκατό είκοσι άνδρες που αριθμούσε σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια  της επίθεση οι εκατό.

Από τις πρωινές ώρες το γερμανικό πυροβολικό και η αεροπορία βομβάρδιζαν την ευρύτερη περιοχή του οχυρού. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα γερμανικά αεροσκάφη δεν επιχειρούσαν με το τυπικό φόρτο μάχης (μια βόμβα 250 λιβρών στην άτρακτο και από δύο των 50 λιβρών σε κάθε φτερό) αλλά με μια των 500 λιβρών στην άτρακτο, καθώς οι βομβαρδισμοί της προηγούμενης μέρας δεν προκάλεσαν σοβαρές καταστροφές στα πολυβολεία των οχυρών.

Στις 07:00 γερμανικά τμήματα του 125 Συντάγματος ετοιμάζονταν να εκδηλώσουν επίθεση εναντίον του οχυρού ΡΟΥΠΕΛ. Το 1^ο Τάγμα (Ι/125) εναντίον του οχυρού συγκροτήματος ΟΥΣΙΤΑ, και το 3^ο Τάγμα (ΙΙΙ/125) εναντίον των ανατολικών θέσεων του οχυρού. Οι χώροι εξορμήσεως τους όμως εντοπίστηκαν και με δραστικές βολές το ελληνικό πυροβολικό τις προσέβαλε και έτσι η επίθεση διακόπηκε πριν  εκδηλωθεί. 

Η μοναδική γερμανική επιτυχία σημειώθηκε τις μεσημεριανές ώρες και ήταν η καταστροφή από αεροπορικό βομβαρδισμό, της 2^η πυροβολαρχία 6 δακτύλων που βρίσκονταν στα μετόπισθεν του οχυρού ΡΟΥΠΕΛ (πίσω από το ύψωμα Κρακώρ), η θέση της οποίας είχε εντοπιστεί από τα μεμονωμένα τμήματα του 2^ου Τάγματος (ΙΙ/125) που κατάφεραν να διεισδύσουν στο εσωτερικό της τοποθεσίας.

Από την δυτική πλευρά στης στενωπού καμία γερμανική επίθεση δεν εκδηλώθηκε στο οχυρό ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ εκτός από ανταλλαγές πυροβολισμών. Το 1^ο Τάγμα (Ι/100)  έκρινε, ότι με δύο λόχους που διέθετε δεν ήταν σε θέση να καταλάβει το οχυρό.

Η Γερμανική διοίκηση από τις απογευματινές ώρες της ιδίας ημέρας θέτει σε εφαρμογή σχέδιο παρακάμψεως των οχυρών από την κοιλάδα του Στρούμνιτσα ποταμού, προς τη λίμνη Δοιράνη. Το βράδυ η 2^η  Τεθωρακισμένη Γερμανική Μεραρχία φθάνει στα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα.

Οι βομβαρδισμοί των ελληνικών οχυρών θέσεων συνεχίζονται από τις πρωινές ώρες, ενώ παράλληλα ετοιμάζονταν νέα επίθεση από τμήματα του 3^ου Τάγματος (ΙΙΙ/125). Η επίθεση τελικά δεν εκδηλώθηκε, γιατί προσβλήθηκε από το ελληνικό πυροβολικό και όπως χαρακτηρίστηκα αναφέρει το δελτίο καταστάσεως του 3^ου Τάγματος (ΙΙΙ/125) «το Τάγμα αδυνατή να εκτελέσει τη 4^η σχεδιαζόμενη επίθεση καθόσον από τις μεγάλες απώλειες δεν είναι αξιόμαχο».

Στο οχυρό ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ το 1^ο Τάγμα (Ι/100) επειδή είχε βαριές απώλειες δεν ανέλαβε καμία επιθετική δράση. Αργά το απόγευμα το 3^ο Τάγμα των Ορεινών Κυνηγών (ΙΙΙ/100) που κατέρχονταν από το οχυρό ΑΡΠΑΛΟΥΚΙ (το οποίο είχε εκκενωθεί), επιτέθηκε από τα νότια με ισχυρό τμήμα εφόδου, αλλά απωθήθηκε από το σφοδρό πυρ του οχυρού.

Από τις πρωινές ώρες, νότια του οχυρού ΡΟΥΠΕΛ κατέφτασαν το 3^ο Τάγμα (ΙΙΙ/41) και το 2^ο Τάγμα (ΙΙ/41) του 41^ου Ελληνικού Συντάγματος Πεζικού με  αποστολή την εξάλειψη του γερμανικού προγεφυρώματος στο ύψωμα Γκολιάμα συνολικής δύναμης περίπου 500 ανδρών. Το προγεφύρωμα είχε δημιουργηθεί από Γερμανικά τμήματα του 2^ου Τάγματος (ΙΙ/125) που διείσδυσαν στην οχυρωμένη τοποθεσία της στενωπού Ρούπελ και τμήματα της 5^ης Γερμανική Ορεινή Μεραρχία που είχαν κατέβει από το όρος Μπέλες.

Παράλληλα η 2^η Γερμανική Τεθωρακισμένη Μεραρχία, αφού είχε καταρρεύσει το Γιουγκοσλαβικό μέτωπο, μέσω την κοιλάδας του ποταμού Αξιού, παράκαμπτε την οχυρωμένη τοποθεσία Μπέλες-Άγκιστρου. Εξουδετέρωσε την ασθενή αντίσταση των ελληνικών Προκαλυπτικών τμημάτων στην λίμνη Δοϊράνη  και κινούνταν προς την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Στις 17:00 Γερμανοί κήρυκες που έφτασαν κρατώντας λευκές σημαίες στο ύψος της Ουσίτας, του οχυρού ΡΟΥΠΕΛ, γνωστοποιούσαν στην αντιπροσωπεία του οχυρού, την είσοδο της 2^ης Γερμανικής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας στην πόλη της Θεσσαλονίκης, την συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατηγείου (Τ.Σ.Α.Μ.) και απαιτούσαν την παράδοση του οχυρού. Μετά από λίγη ώρα έλαβαν την απάντηση του Διοικητού του οχυρού ΡΟΥΠΕΛ Ταγματάρχη Πεζικού Δουράτσου Γεώργιου, ο οποίος διαμήνυσε στη γερμανική αντιπροσωπεία τα εξής:

«Τα οχυρά παραδίδονται μόνο όταν κυριευθούν από τον εχθρό. Τέτοιες διαταγές περί ανακωχής στερούμαστε από τις ιεραρχικά προϊστάμενες αρχές μας. Διαταγές λαμβάνουμε και εκτελούμε μόνο εκείνες που προέρχονται από τις προϊστάμενες αρχές μας. Ο αγώνας θα συνεχιστεί. Οποιαδήποτε απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί».

Στις 23:00 το οχυρό ΡΟΥΠΕΛ κατάφερε να επικοινωνήσει με την Ελληνική Μεραρχία, που κοινοποιεί στο διοικητή του οχυρού τη διαταγή συνθηκολόγησης.

Οι ηρωικές φρουρές των οχυρών ΡΟΥΠΕΛ και ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ παρότι νικητές, αναγκάζονται να προβούν στην παράδοση των  οχυρών.

Οι  Γερμανοί να τηρούν τους όρους της παράδοσης του οχυρού ΡΟΥΠΕΛ … «οι Αξιωματικοί θα εξέλθουν με τα ξίφη τους, οι στρατιώτες με τον οπλισμό τους και κανένας Γερμανός δεν εισέλθει εντός του οχυρού, εάν δεν αναχωρήσει πρώτα η ελληνική φρουρά του οχυρού»

Στο οχυρό ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ ο Γερμανός Διοικητής του 100^ου Συντάγματος προσήλθε στο οχυρό για να το παραλάβει από την ελληνική διοίκηση, ενώ έξω από το οχυρό είχε παραταχθεί γερμανικό τμήμα. Ο Γερμανός αξιωματικός, αφού συνεχάρη την ελληνική φρουρά του οχυρού, εξέφρασε τον θαυμασμό του για την ηρωική αντίσταση του και δήλωσε πως είναι υπερήφανος που αντιμετώπισαν τόσο ικανούς αντιπάλους. Τέλος οδήγησε τον Έλληνα διοικητή του οχυρού, να επιθεωρήσει το γερμανικό τμήμα και διέταξε να υψωθεί η γερμανική σημαία επί του οχυρού, μόνο όταν αποχωρήσει η φρουρά του οχυρού.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον των Γερμανών κατά την παράδοση τόσο των οχυρού ΡΟΥΠΕΛ και ΠΑΛΙΟΥΡΙΩΝΕΣ όσο και των άλλων οχυρών, εστιάζονταν στην εύρεση Βρετανών στρατιωτών, που φυσικά δεν υπήρχαν, αφού οι Συμμαχικές δυνάμεις είχαν καταλάβει χιλιόμετρα μακριά, την φυσικά οχυρωμένη τοποθεσία Καϊμάκτσαλάν–Βέρμιο- Όλυμπο.

Την 0515 το πρωί ξεκίνησε η γερμανική επίθεση χωρίς προπαρασκευή πυροβολικού. Άλλωστε οι πληροφορίες που είχε ο γερμανικός στρατός ήταν  ότι θα αντιμετώπιζαν ασθενή αντίσταση από τους ελληνικούς λόχους προκαλύψεως στην συνοριακή γραμμή και μικρής έντασης αντίσταση στην εσωτερική τοποθεσία, από αμυντικές γραμμές που στοιχίζονταν σε μεμονωμένα πολυβολεία.

Στις 0800 πραγματοποιήθηκε αναγνωριστική πτήση περίπου 11 γερμανικών αεροσκαφών, χωρίς να προβούν σε βομβαρδισμό ελληνικών θέσεων.

Κατά την πρώτη μέρα του αγώνα το Δεξιό Συγκρότημα Κρούσης δεν κατάφερε να προωθηθεί στο εσωτερικό της τοποθεσίας, δεχόμενο σφοδρό πυρ από το οχυρό ΜΑΛΙΑΓΚΑ. Διαπίστωσαν όμως  ότι ήταν τόσο  ισχυρά οχυρωμένη η τοποθεσία, σε βαθμό που τους προξένησε έκπληξη.

Το πρώτο τάγμα του Κεντρικού Συγκρότηματος Κρούσης προωθήθηκε γρήγορα προς το εσωτερικό της τοποθεσίας, καθώς τα ελληνικά προκαλυπτικά τμήματα συμπτύχθηκαν χωρίς αγώνα και  στις 1100 περίπου βρέθηκε εντός του δραστικού πυρός του οχυρού ΠΕΡΙΘΩΡΙ.

Στις 1400 η γερμανική επίθεση συνεχίστηκε με αντιαεροπορικό πυροβολικό. Με βολές ευθυτενούς τροχιάς εναντίον των πολυβολείων του οχυρού κατάφεραν  να καταστραφούν δύο διπλά πολυβολεία και ένα αντιαρματικό.

Η γερμανική επίθεση στο οχυρό ΠΕΡΙΘΩΡΙ συνεχίστηκε, όμως αναχαιτίστηκε και πάλι από το φραγμό πυρών του οχυρού αλλά και από πυρά πλαγιοφύλαξης των οχυρών ΛΙΣΣΕ, ΜΑΛΙΑΓΚΑ και του εκτός οχυρών ελληνικό πυροβολικό.

Παράλληλα η γερμανική επίθεση του Κεντρικού Συγκροτήματος Κρούσης εκδηλώνονταν  εναντίον του οχυρού ΛΙΣΣΕ. Γερμανικό Σύνταγμα  συνοδευόμενο με πυροβόλα εφόδου και κινούμενο σε πυκνούς σχηματισμούς, μόλις έφτασε σε απόσταση 800 -1000 μέτρων από το οχυρό, δέχτηκε φραγμό πυρός από όπλα πεζικού και πυροβολικού. Ο καταιγισμός πυρών προκάλεσε μεγάλες απώλειες στις γερμανικές δυνάμεις, οι οποίες σε πλήρη αποσύνθεση προσπαθούσαν να καλυφθούν όπου ήταν δυνατόν.

Στις 1630 απέτυχε και δεύτερη γερμανική επίθεση εναντίον του οχυρού ΛΙΣΣΕ. Απέτυχε ακόμα και το αντιαεροπορικό πυροβολικό, το οποίο βρίσκονταν σε ακάλυπτες θέσεις και εύκολα προσβλήθηκε από το φίλιο εκτός οχυρών πυροβολικό.

Τότε ένα γερμανικό τάγμα υπό τα ελληνικά πυρά και εν δια μέσω ελών, κατάφερε με μια ριψοκίνδυνη κίνηση να διεισδύσει σε περιοχή ώστε να είναι προστατευμένο από την παρατήρηση των ελληνικών δυνάμεων. Τις βραδινές ώρες υπό την κάλυψη ομίχλης ακολούθησε και δεύτερο τάγμα και στις πρώτες πρωινές ώρες της 07 Απριλίου βρέθηκαν μπροστά στο μεγάλο αντιαρματικό κώλυμα του υψιπέδου, όπου και σταμάτησαν.

Το ξημέρωμα της δεύτερης ημέρας του αγώνα βρήκε το υψίπεδο να είναι καλυμμένο με ένα πυκνό πέπλο ομίχλης.

Οι εικόνες που ακολουθούν είναι ενδεικτικές για την κατάσταση που επικρατούσαν τον Απρίλιο της γερμανικής εισβολής στο Κάτω Νευροκόπι. Υπό αυτές τις συνθήκες οι διεισδύουσες γερμανικές δυνάμεις προσέγγισαν το οχυρό ΝΤΑΣΑΒΛΗ και το οργανωμένο ύψωμα ΚΡΕΣΤΗ που το επάνδρωνε λόχος πεζικού.

Η επίθεση στο οχυρό ΝΤΑΣΑΒΛΗ αποκρούεται, ενώ το γερμανικό πυροβολικό αναγκάστηκε να σιωπήσει, καθώς βάλλονταν από το αντίστοιχο εκτός οχυρών ελληνικό πυροβολικό.

Την 1400 όμως οι γερμανικές δυνάμεις κατάφεραν να  επιτεθούν στο ζωτικής σημασίας ύψωμα ΚΡΕΣΤΗ, που βρίσκονταν στην είσοδο της διάβασης Καλαποτίου να αιφνιδιάσουν τις ελληνικές δυνάμεις και κατόπιν σκληρού αγώνα να το καταλάβουν.

Την ίδια στιγμή  στο Δεξιό Συγκρότημα Κρούσης οι γερμανικές δυνάμεις εκμεταλλευόμενες την ομίχλη εισχώρησαν μεταξύ των οχυρών ΜΠΑΜΠΑΖΩΡΑ και ΜΑΛΙΑΓΚΑ εκδιώκοντας τα ελληνικά τμήματα επιφανείας, Λίγες ώρες μετά όμως ελληνική αντεπίθεση θα αναγκάσει τους γερμανούς να επανέλθουν στις αρχικές τους θέσεις.

Άκαρπη και με βαριές απώλειες για τις γερμανικές δυνάμεις ήταν και η προσπάθεια τους να καταλάβουν την  νοτιοδυτική πλευρά του υψώματος του οχυρού ΛΙΣΣΕ.

Στο οχυρό ΠΕΡΙΘΩΡΙ όμως την δεύτερη μέρα της γερμανικής εισβολής ο αγώνας ήταν επικός.

Στις 0800 ξεκίνησε η γερμανική επίθεση όμως γρήγορα καθηλώθηκε από τα πυρά του οχυρού αλλά και πυρά πλαγιοφύλαξης του οχυρού ΛΙΣΣΕ και του εκτός οχυρών πυροβολικό.

Την 0900 γερμανικό τμήμα δυνάμεως  περίπου λόχου, κατάφερε εκμεταλλευόμενος τις νεκρές γωνίες πυρός του οχυρού από τα πολυβολεία που καταστράφηκαν την προηγούμενη μέρα, να εισέλθουν εντός του οχυρού από τα κατεστραμμένα έργα. Ο αγώνας στις  στοές της Δ΄διμοιρίας του οχυρού ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ, υπό πλήρης σκότος ήταν δραματικός.

Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή του Διοικητή του οχυρού Λοχαγού Πεζικού Δαράτου Σπυρίδων: «…οι εκρήξεις των χειροβομβίδων, οι εκπυρσοκροτήσεις των αυτομάτων όπλων και τυφεκίων οι φωνές των τραυματισμένων Γερμανών, το βαθύ σκότος που επικρατεί εντός των στοών, έδιναν την εικόνα κολάσεως πυρός» .

Παράλληλα με τον αγώνα εντός των στοών εκδηλώνεται και ελληνική αντεπίθεση από το κύριο συγκρότημα του οχυρού για την απώθηση των γερμανικών τμημάτων από την επιφάνεια του οχυρού. Μετά από δίωρο σκληρό αγώνα οι Γερμανοί εκδιώκονται τόσο από το εσωτερικό του οχυρού, όσο και από την επιφάνεια του και αναγκάζονται να συμπτυχθούν, με βαριές απώλειες.

Την τρίτη ημέρα του αγώνα οι γερμανοί όχι μόνο δεν σημειώνουν πρόοδο τις επιχειρήσεις τους, αλλά κατόπιν ελληνικής αντεπίθεσης τάγματος της 7^ης Μεραρχίας οι ελληνικές δυνάμεις καταφέρνουν να ανακαταλάβουν το ύψωμα ΚΡΕΣΤΗ, που ήταν και η μοναδική γερμανική επιτυχία στον τριήμερο αγώνα. 

Παράλληλα όμως η 2^η γερμανική ΤΘ Μεραρχία στο δυτικό άκρο του 18^ου Σώματος Στρατού, μέσω του γιουγκοσλαβικού εδάφους έφτανε στη λίμνη της Δοϊράνης και εξουδετερώνοντας μικροαντιστάσεις προελαύνει για την πόλη της  Θεσσαλονίκης.

Στις 1400 υπογράφεται το πρωτόκολλο στο Γερμανικό Προξενείο Θεσσαλονίκης μεταξύ του Διοικητή του Τμήματος Στρατιών Ανατολικής Μακεδονίας (Τ.Σ.Α.Μ.) και του Διοικητή της 2^ης Γερμανικής Τεθωρακισμένης  Μεραρχίας, τα οχυρά στο Κάτω Νευροκόπι όμως εξακολουθούν να είναι απόρθητα, ενώ και τα ελληνικά τμήματα επιφανείας σημειώνουν νέες επιτυχίες. Πλησίον του χωριού Περιθώρι αιχμαλωτίζονται γερμανικό τμήμα 102 στρατιωτών που οδηγούνται στο οχυρό ΠΑΡΤΑΛΟΥΣΚΑ, ενώ άλλο τμήμα με 250 γερμανούς αιχμαλωτίζεται και οδηγείται στην Κάτω Βροντού.

Τελικά οι ηρωικές φρουρές των οχυρών παρότι νικητές, αναγκάζονται να παραδοθούν.

Ξεκινάει η γερμανική επίθεση, της 50^ης Γερμανικής Μεραρχίας, εναντίον του οχυρού ΝΥΜΦΑΙΑ που επανδρώνονταν από δύο λόχους  πεζικού.  Το οχυρό δέχεται ανηλεή βομβαρδισμό με ότι διαθέσιμο διαμέτρημα είχε το εχθρικό πυροβολικό. Η επιφάνεια το οχυρού ανασκάπτεται. Παρά την διαδοχική  καταστροφή της όδευσης προς Κομοτηνή από τα συμπτυσσόμενα ελληνικά προκαλυπτικά τμήματα, το γερμανικό πυροβολικό πλησιάζει ακόμα περισσότερο το οχυρό. Προωθεί και αντιαεροπορικά όπλα του των 88 χιλ.

Στις 1100 οι γερμανικές δυνάμεις έχουν καταλάβει όλα τα γύρο υψώματα και το οχυρό βάλλεται από παντού.  Σκληρή όμως είναι και η απάντηση των υπερασπιστών του οχυρού. Με τα πολυβόλα τους βάλλουν προς κάθε κατεύθυνση, ακυρώνοντας κάθε εχθρική προσπάθεια προσέγγισης του, ενώ βολές όλμων εμποδίζουν την επισκευή της οδού, μη  επιτρέποντας εχθρικά μηχανοκίνητα τμήματα να εισχωρήσουν στο εσωτερικό της τοποθεσίας.

Στις 1400 οι γερμανοί καταφέρνουν να καταστρέψουν με βολές αντιαεροπορικού πυροβολικού 5 πολυβολεία του οχυρού μετωπικής  άμυνας

Την 7 Απριλίου 1941 γερμανικά  τμήματα εκμεταλλευόμενα τις νεκρές ζώνες πυρός λόγω των κατεστραμμένων πολυβολείων και ελλείψη ελληνικού πυροβολικού και αεροπορίας, επικάθονται επί του οχυρού. Από τα κατεστραμμένα πολυβολεία διοχετεύουν εντός των στοών καπνογόνες χειροβομβίδες και υπό την κάλυψη φλογοβόλων εισέρχονται στο εσωτερικό του.

Η ατμόσφαιρα εντός  των καταφυγίων είχε γίνει πλέον  αποπνικτική και οι Έλληνες μαχητές με τα βίας ανασαίνουν. Η συνέχιση του αγώνα θα οδηγούσε σε θάνατο από ασφυξία. Έτσι στις βραδινές ώρες περί της 23:30 ο Διοικητής του οχυρού ΝΥΜΦΑΙΑ διατάζει την παύση πυρός και την παράδοση του οχυρού.

Δυτικότερα  την 6 Απριλίου 1941 στη διάβαση του Εχίνου, η 164^η  Γερμανική Μεραρχία πλησιάζει το οχυρό ΕΧΙΝΟΣ, με αργό ρυθμό λόγω των πολλαπλών καταστροφών της όδευσης  από τα συμπτυσσόμενα ελληνικά προκαλυπτικά τμήματα, χωρίς να εκδηλώσει επίθεση εναντίων των ελληνικών οχυρών θέσεων. Το οχυρό ΕΧΙΝΟΣ μπορεί να είναι το τρίτο μεγαλύτερο της Γραμμής ΜΕΤΑΞΑ, όμως λόγω του Ελληνοιταλικού πολέμου ο κυριότερος οπλισμός του είχε μεταφερθεί στην  Ήπειρο για την ενίσχυση των εκεί επιχειρήσεων.

Από 90 πολυβόλα που αρχικά είχαν διατεθεί στο οχυρό ΕΧΙΝΟΣ, αφαιρέθηκαν τα 45 εφεδρικά πυροβόλα, καθώς επίσης τα όλα τα αντιαρματικά και αντιαεροπορικά πυροβόλα. Επίσης στερούνταν και των δύο πυροβόλων πλαγιοφύλαξης 75 χιλ. που είχαν αποστολή την φράξη της αρματικής οδού  Μελιβοίων – Πάχνης – Γλαύκης. Έτσι ο εχθρός εύκολα θα μπορούσε να βρεθεί ανενόχλητος στα μετόπισθεν του οχυρού για να το περισφίξει, ή απλώς να το παρακάμψει.

Την 07 Απριλίου 1941 από τις πρωινές ώρες ξεκίνησε γερμανικός βομβαρδισμός σφοδρός βομβαρδισμός εναντίον των ελληνικών θέσεων. Η επίθεση των γερμανικών ταγμάτων εστιάστηκαν στο Συγκρότημα «Μ», που αποτελούσε την ανεξάρτητη προωθημένη διμοιρία του 2^ου  Λόχου του οχυρού ΕΧΙΝΟΣ. Η επίθεση όμως αναχαιτίζεται, με πολλές απώλειες για τους Γερμανούς. Άλλη επίθεση δεν πραγματοποιήθηκε την δεύτερη μέρα του αγώνα, εκτός από σποραδικούς βομβαρδισμούς.

Από τις πρωινές ώρες της 08 Απριλίου 1941 εκδηλώθηκε σφοδρός βομβαρδισμός εναντίον του οχυρού και κυρίως εναντίον του Συγκροτήματος «Μ», στο οποίο επιτέθηκε γερμανική διλοχία. Ο αγώνας ήταν άνισος.  Ο Διοικητής του οχυρού δεν μπορούσε να υποστηρίξει το συγκροτήματος «Μ», ούτε με πυρά όλμων, τα οποία είχαν εξαντληθεί.

Σύντομα  τα πολυβολεία του μικρού συγκροτήματος σίγησαν, το οποίο είχε ήδη καταληφθεί. Στις 21:00 το βράδυ οι γερμανικές δυνάμεις προσβάλουν και δεύτερο μεμονωμένο Συγκροτήματος, το οποίο και εγκαταλείπει η φρουρά, καθώς η ατμόσφαιρα από τα καπνογόνα είχε γίνει αποπνικτική. Τελικός ο Διοικητής του οχυρού ΕΧΙΝΟΥ, αξιολογώντας την διαμορφωθείσα κατάσταση, χωρίς βλήματα όλμων και με μόλις 3 μετωπικά πολυβολεία σε ενέργεια, αποφασίζει με την σύμφωνη γνώμη των Αξιωματικών του, την εκκένωση του οχυρού.